1839 ile 1949 yılları arasında, Çin'i sarsan "Yüz Yıllık Aşağılanma" dönemi, Batılı güçler ve Japonya'nın işgalleri, sömürgecilik faaliyetleri ve yıkıcı savaşlarla karakterize edildi.
Bu dönem, Çin'in toplumsal ve politik yapısını temelden etkiledi ve ülkenin modern dünya sahnesindeki yeri ile ulusal kimliğini şekillendiren kalıcı izler bıraktı. Çin'in geçmişte yaşadığı bu travmatik olaylar, bugünün siyasetine ve dış politikalarına olan etkileriyle hala güncelliğini koruyor.
Afyon Savaşları ve İlk Yıkımlar
Çin'in Yüz Yıllık Aşağılanma dönemi, 1839'da başlayan Birinci Afyon Savaşı ile kök saldı. Bu savaş, İngiltere'nin Çin'deki afyon satışını zorlaması ve Çin hükümetinin uyuşturucu ithalatını yasaklama çabalarıyla başlamıştı. İngilizlerin askeri müdahalesi sonucunda, Çin 1842'de Nankin Antlaşması'na zorlandı ve bu antlaşma Hong Kong'un Britanya'ya bırakılmasını içeriyordu.
Antlaşma ayrıca Britanyalıların Çin yasalarından muaf tutulmalarını garantiledi, bu da Çin'in egemenliğine büyük bir darbe vurdu.
1860'ta İkinci Afyon Savaşı'nın ardından Çin, Pekin Antlaşması ile daha fazla toprak kaybı ve tazminat ödemeye zorlandı. Bu savaş sırasında, Eski Yaz Sarayı'nın (Yuanmingyuan) İngiliz ve Fransız kuvvetleri tarafından yağmalanıp yıkılması, maddi kayıpların yanı sıra Çin kültürüne ve milli gurura yapılan büyük bir saldırı olarak tarihe geçti.
Taiping İsyanı ve İç Karışıklıklar
Çin'in iç çatışmaları, 1850-1864 yılları arasında Hong Xiuquan liderliğindeki Taiping İsyanı ile doruğa ulaştı. Hong, kendisini Hristiyan bir mesih olarak ilan ederek, sosyal reformlar ve radikal dini değişiklikler önerdi. Bu isyan, Çin'de milyonlarca insanın ölümüne yol açarak, ülkeyi zayıflattı ve yabancı müdahalelere daha açık hale getirdi.
Sino-Japon Savaşı ve Yükselen Japon Tehdidi
1894-1895 Sino-Japon Savaşı, Japon güçlerinin Çin'i yenilgiye uğratıp Tayvan'ı ele geçirmesi ve Kore üzerinde kontrol kurmasıyla sonuçlandı. Bu savaş, Çin'in askeri yetersizliğini ve uluslararası arenadaki zayıf konumunu tüm dünyaya gösterdi. Japon işgalinin yarattığı bu yıkım, Çin halkı üzerinde derin izler bıraktı ve milli kimlik algısında kalıcı değişikliklere neden oldu.
20. Yüzyılın Başları ve Monarşinin Çöküşü
20. yüzyılın başlarında Çin monarşisi devrildi ve ülke daha fazla iç çatışma ve yabancı müdahale ile karşı karşıya kaldı. 1911 Devrimi ve ardından gelen siyasi karmaşa, ulusun daha da parçalanmasına ve zayıflamasına neden oldu. Ancak, Mao Zedong'un liderliğindeki Komünistlerin 1949'da iktidarı ele geçirmesiyle, Yüz Yıllık Aşağılanma dönemi sona erdi ve yeni bir ulusal kimlik ve bağımsızlık mücadelesi başladı.
Çin'in Yüz Yıllık Aşağılanma dönemi, hem ulusal kimlik hem de Çin Komünist Partisi'nin meşruiyetini sağlama sürecinde merkezi bir rol oynamaktadır. Bu tarihi dönem, Çin hükümeti tarafından, Çin halkını yabancı tehditlere karşı birleştirmek ve toplumsal uyumu sağlamak amacıyla kullanılan güçlü bir propaganda aracı olarak işlev görüyor.
Ancak, bu tarihsel anlatının siyasi çıkarlar için manipüle edilmesi, gerçeklerin ve tarihin doğru bir şekilde anlaşılması önünde önemli bir engel teşkil ediyor. Bu durum, tarihin nasıl hem hafıza hem de manipülasyon aracı olarak kullanılabileceğinin çarpıcı bir örneğini sunuyor, ve Çin'in modern dünyadaki yerini anlamak için bu tarihsel bağlamın kavranması şarttır.
